Het centraal aandeelhoudersregister (CAHR) en het UBO-register kunnen uitstekend naast elkaar bestaan. Tot deze conclusie komen professor Niek Zaman en onderzoeker Hannah Erdman van de Universiteit Leiden. Zij pleiten daarom voor een snelle invoering van het CAHR.
Door de invoering van het UBO-register eind september 2020, werd de behandeling van het wetsvoorstel inzake het CAHR opgeschort. Vanuit de Tweede Kamer bestond weerstand tegen de komst van het centraal aandeelhoudersregister, vanwege zware administratieve lasten en een mogelijke overlap met het UBO-register. Ook de Raad van State uitte kritiek op het initiatiefwetsvoorstel vanwege deze vermeende overlap.
Volgens Zaman en Erdman in hun eerder deze maand gepubliceerde onderzoeksrapport is de mate van overlap echter maar beperkt. Anders dan het UBO-register richt het CAHR zich namelijk op de registratie van alle aandelen en aandeelhouders in bv’s en besloten nv’s, en niet alleen op de uiteindelijk belanghebbenden (ultimate beneficial owners). Met behulp van het CAHR kunnen opsporingsdiensten zo beter inzicht krijgen in door criminelen gebruikte structuren.
“Het CAHR draagt, aanvullend aan het UBO-register, naar onze mening bij aan verhoogde transparantie van aandeelhouderschap en aandelentransacties,” schrijven de onderzoekers in hun conclusies. “Door het signaleren van patronen en risicoprofielen bevordert een CAHR het vereiste inzicht bij de bestrijding van misbruik en criminaliteit door het gebruik van rechtspersonen voor witwassen, belastingontduiking en andere vormen van fraude.”
Daarnaast is het CAHR in zekere mate betrouwbaarder dan het UBO-register, concluderen de onderzoekers. Het CAHR wordt namelijk gevuld door notarissen op basis van notariële akten – een voordeel dat de KNB op de eigen website onderstreept –, waar entiteiten in het UBO-register zelf worden geacht om de gegevens zorgvuldig bij te houden. En dit vergroot de kans op fouten.
Bovendien is bij het CAHR de privacy beter gewaarborgd, stellen Zaman en Erdman. Alleen notarissen en bepaalde autoriteiten en Wwft-instellingen kunnen immers toegang krijgen tot het register, waar het UBO-register deels openbaar is.
De Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB), in het initiatiefwetsvoorstel aangeduid als houder van het CAHR, meldt van harte op één lijn te liggen met de onderzoekers als het gaat over een spoedige invoering van het CAHR, ‘als middel voor de aanpak van witwassen, terrorismefinanciering en andere vormen van financieel-economische criminaliteit’. Volgens de KNB helpt een actueel en betrouwbaar CAHR notarissen bij het vervullen van hun poortwachtersrol: in het geval van een cliëntenonderzoek kunnen zij zowel het UBO-register als het centraal aandeelhoudersregister raadplegen.
